Qinghai eyaletinin 4.500 metre yüksekliğindeki Lenghu bölgesinde kurulan teleskopun adı LOT – Large Optical Telescope (Büyük Optik Teleskop). 14,5 metrelik çapıyla tamamlandığında dünyanın en büyük teleskopu olma unvanını kısa süreliğine de olsa elinde tutabilir.

Harvard Üniversitesi’nden kozmolog Robert Kirshner, “Bildiğim kadarıyla bu doğru ve Çin’i doğrudan en üst lige taşıyacak,” açıklamasıyla bilim camiasındaki beklentileri teyit etti.

GİZEMLİ BİR PROJE

Teleskopun detayları neredeyse tamamen gizli tutuluyor. Çin Bilimler Akademisi’ne bağlı Ulusal Astronomi Gözlemevleri (NAOC) projeye dair çok az bilgi paylaşıyor.

Ne aynanın yapısı ne de montaj teknikleri kamuoyuna açıklanmış değil. Sadece görünür ve kızılötesi ışıkta gözlem yapacağı biliniyor.

Ana mühendis olarak belirtilen isim Gu Bozhong. Nanjing Astronomik Optik ve Teknoloji Enstitüsü’nde görev yapan Gu, tek dileğinin teleskopu emekli olmadan önce tamamlamak olduğunu belirtiyor. Bunun dışında ise açıklama yok.

NEDEN QINGHAI?

Lenghu bölgesi, kuru iklimi, bulutsuz gökyüzü ve ışık kirliliğinden uzak oluşuyla bu tarz projeler için ideal bir yer. LOT sadece devasa bir teleskop değil; toplamda 9 araştırma projesinden oluşacak büyük bir gözlemevi kompleksinin merkezi olacak.

ABD’YE BÜYÜK MEYDAN OKUMA

Amerika Birleşik Devletleri, şu anda kendi dev projeleri olan Thirty Meter Telescope (TMT) ve Giant Magellan Telescope (GMT) için fon arayışında.

Ancak Trump yönetiminin bütçe kısıntıları nedeniyle bu projelere onay çıkması zor görünüyor.

Toplam 1,6 milyar dolara mal olması beklenen bu iki Amerikan teleskopu, Çin’in sessiz ama kararlı hamleleri karşısında zamanla yarışıyor.

Öte yandan ABD, Çin’in bu teleskobu bir silah olarak kullanabileceğini düşündüğü için endişeyle bakıyor…

İKİNCİ BİR DEV TELESKOP DA YOLDA

Çin’in bu alandaki hırsı sadece Tibet’le sınırlı değil. NAOC, Şili’nin Cerro Ventarrones dağlarında ikinci bir 14,5 metrelik teleskop inşa etmeyi planlıyor. Bu teleskopun ise geniş alanlı spektroskopik gözlemler için kullanılacağı ifade ediliyor.

Eğer bu plan gerçekleşirse, Çin aynı anda iki farklı kıtada dünyanın en büyük teleskoplarını inşa eden ilk ülke olacak.

DOĞU’YA BAKAN UZAY

Çin’in LOT projesi sadece teknolojik bir başarı değil, aynı zamanda bilimsel liderlikte Doğu’ya kayışın sembolü. Amerika ve Avrupa hâlâ fon ve yer tartışmalarıyla meşgulken, Çin inşa etmeye devam ediyor.

Bugün gizem perdesiyle örtülü olan LOT, yarın bilimsel devrimlerin kapısını aralayacak bir göz olabilir. Ve belki de sessizliğe gömülen bu teleskop, gökyüzünde insanlığın en gür seslerinden birine dönüşecek.