Bugun...


Hikmet Karakuş

facebook-paylas
Sermaye ve Teknoloji'nin Devletler Üzerinde Hakimiyeti
Tarih: 14-12-2025 15:55:00 Güncelleme: 14-12-2025 15:55:00


Sermaye ve teknolojinin evliliği, klasik emperyalizm tanımlarını aşarak "tekno-feodalizm" veya "gözetim kapitalizmi" olarak adlandırılan yeni bir hegemonya biçimine doğru evriliyor.
Daha önce kaydettiğimiz küreselleşme ve ulus devlet üzerine olan ilginizle de bağlantılı olarak, bu durumu iki ana eksende (Mevcut düzenin analizi ve Solun pozisyonu) şu şekilde detaylandırabiliriz:
1. Sermaye ve Teknolojinin Yeni Egemenliği: Tam Hakimiyet mi?
Sermaye (özellikle finans kapital) ve teknoloji devlerinin (Big Tech) birleşimi, devletlerin geleneksel egemenlik alanlarını daraltmış, hatta yer yer devletleri kendi "yürütme organlarına" dönüştürmüştür. Ancak bu "tam hakimiyetten" ziyade, çok daha karmaşık bir karşılıklı bağımlılık ve kontrol mekanizmasıdır.
 -Sınırların Aşılması (Sıvılaşmış Egemenlik): Eskiden emperyalizm toprak işgaliyle gelirdi; şimdi veri akışı ve finansal algoritmalarla geliyor. Bir ülkenin ekonomisini çökertmek için artık donanmaya değil, sermaye akışını durdurmaya veya teknolojik ambargolara ihtiyaç duyuluyor.
 - Devletin Araçsallaştırılması: Devletler yok olmuyor, dönüşüyor. Sermaye, mülkiyet haklarını korumak, altyapıyı fonlamak ve toplumsal patlamaları (polis/ordu gücüyle) bastırmak için devlete hala muhtaç. Ancak devlet, artık vatandaşın refahından çok, sermayenin güvenli limanı olma görevini üstleniyor.
 -Dijital Rıza Üretimi: Teknoloji, sadece üretim aracı değil, aynı zamanda bir "rıza üretim" mekanizması. Algoritmalar, bireylerin ne düşüneceğini, ne isteyeceğini ve neye öfkeleneceğini yönlendirerek, sisteme karşı oluşabilecek organize muhalefeti daha doğmadan parçalıyor.
-Kritik Tespit: 
Bu durum "tam hakimiyet" gibi görünse de, sistemin kendi içinde büyük kırılganlıkları var (İklim krizi, artan eşitsizlik, tedarik zinciri kopuşları). Dolayısıyla bu, istikrarlı bir hakimiyet değil, krizlerle yönetilen bir kaostur.

2. Bu Tabloda Solun Durumu Nedir?
Sol, tarihsel olarak "emek-sermaye" çelişkisi üzerinden politika üretirdi. Ancak teknolojinin ve sermayenin bu yeni formu, solun geleneksel araçlarını (sendikalar, grevler, parti yapıları) etkisizleştirdi. Sol şu an bir tanımlama ve araç krizi yaşıyor.
Solun Karşılaştığı Temel Sorunlar:
 -Sınıfın Parçalanması: Klasik sanayi işçisi (mavi yakalı) yerini; güvencesiz, örgütsüz ve dağınık çalışan "Prekarya"ya (hizmet sektörü, kuryeler, freelance çalışanlar) bıraktı. Bu kitleyi ortak bir bilinçte toplamak zorlaştı.
 -Teknolojik Determinizm: Sol, teknolojiyi uzun süre sadece bir "üretici güç" olarak gördü. Oysa teknoloji şu an bir "denetim gücü". Solun, dijital dünyada örgütlenme pratiği henüz sermayenin hızıyla yarışamıyor.
 ✅Kimlik Siyaseti ve Ekonomik Temel: 
Sol hareketler, küresel sermayenin yarattığı ekonomik yıkıma odaklanmak yerine, bazen sermayenin de desteklediği "kimlik siyaseti" (kültürel savaşlar) alanına sıkışabiliyor. Bu da geniş yoksul kitlelerin sağ popülizme kaymasına neden oluyor.

Sol İçin Çıkış Yolları ve Yeni Perspektifler:
 -Teknolojik Egemenlik Talebi:
   Sol, teknolojiyi reddetmek yerine onu demokratikleştirmeyi talep etmelidir. "Veri kamusallaştırılmalı mı?", "Algoritmalar şeffaf olmalı mı?" gibi sorularla, teknolojinin kâr için değil, toplum yararı için kullanıldığı bir "Tekno-Sosyalizm" vizyonu geliştirebilir.
 -Enternasyonalizm (Yeniden):
   Sermaye küreselken, emeğin mücadelesi ulusal kalamaz. Çok uluslu şirketlere karşı, sınırları aşan sendikal hareketler ve küresel vergi düzenlemeleri (örneğin küresel asgari kurumlar vergisi) için baskı yapmak zorundadır.
 -Ekoloji ve Sınıf Mücadelesinin Birleşimi:
   Sermayenin sınırsız büyüme arzusu gezegeni yok ediyor. Sol, ekolojik krizi sadece bir çevre sorunu olarak değil, bir "sermaye sorunu" olarak tanımlayarak, doğayı ve insanı aynı anda savunan tek güç olduğunu gösterebilir.
Özetle:
Sermaye ve teknoloji, devletleri bir "şirket valisine" dönüştürerek küresel bir dijital feodalizm inşa etmeye çalışıyor. Ancak bu yapı sürdürülebilir değildir. Solun durumu şu an savunma pozisyonunda görünse de; Prekarya'yı örgütleyebildiği ve teknolojiyi kamusal bir hak olarak talep ettiği noktada, bu yeni düzenin en büyük alternatifi olma potansiyelini korumaktadır.



Bu yazı 654 defa okunmuştur.

FACEBOOK YORUM
Yorum

YAZARIN DİĞER YAZILARI

YAZARLAR
ÇOK OKUNAN HABERLER
  • BUGÜN
  • BU HAFTA
  • BU AY
SON YORUMLANANLAR
  • HABERLER
  • VİDEOLAR
HABER ARŞİVİ
HAVA DURUMU
PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 17 13 1 3 39 12 42 +27
2 Fenerbahçe 17 11 0 6 39 14 39 +25
3 Trabzonspor 17 10 2 5 33 20 35 +13
4 Göztepe 17 9 3 5 21 9 32 +12
5 Beşiktaş 17 8 4 5 30 22 29 +8
6 Samsunspor 17 6 4 7 22 20 25 +2
7 Başakşehir FK 17 6 6 5 27 18 23 +9
8 Kocaelispor 17 6 6 5 15 17 23 -2
9 Gaziantep FK 17 6 6 5 24 30 23 -6
10 Alanyaspor 17 4 4 9 16 15 21 +1
11 Gençlerbirliği 17 5 9 3 21 24 18 -3
12 Çaykur Rizespor 17 4 7 6 20 24 18 -4
13 Konyaspor 17 4 8 5 21 29 17 -8
14 Kasımpaşa 17 3 8 6 14 24 15 -10
15 Antalyaspor 17 4 10 3 16 31 15 -15
16 Kayserispor 17 2 6 9 16 33 15 -17
17 Eyüpspor 17 3 10 4 10 24 13 -14
18 Fatih Karagümrük 17 2 12 3 14 32 9 -18
Takım O G M B A Y P AV
1 Pendikspor 18 10 2 6 32 13 36 +19
2 Amed SK 18 11 4 3 39 25 36 +14
3 Esenler Erokspor 18 9 3 6 41 20 33 +21
4 Bodrum FK 18 9 4 5 38 17 32 +21
5 Çorum FK 18 9 4 5 28 19 32 +9
6 Erzurumspor FK 18 7 2 9 32 17 30 +15
7 Iğdır FK 18 8 4 6 29 24 30 +5
8 Boluspor 18 7 6 5 32 20 26 +12
9 Bandırmaspor 18 7 6 5 21 18 26 +3
10 Serik Belediyespor 18 7 6 5 22 25 26 -3
11 Van Spor FK 18 6 6 6 23 20 24 +3
12 Keçiörengücü 18 5 5 8 28 22 23 +6
13 Sivasspor 18 5 6 7 22 19 22 +3
14 Sakaryaspor 18 6 8 4 31 36 22 -5
15 Ümraniyespor 18 6 9 3 19 26 21 -7
16 İstanbulspor 18 4 5 9 20 29 21 -9
17 Manisa FK 18 5 8 5 26 31 20 -5
18 Sarıyer 18 5 10 3 18 25 18 -7
19 Hatayspor 18 0 12 6 16 46 6 -30
20 Adana Demirspor 18 0 16 2 13 78 28 -65
Takım O G M B A Y P AV
1 Bursaspor 17 12 3 2 42 13 38 +29
2 Mardin 1969 Spor 17 11 2 4 37 13 37 +24
3 Kahramanmaraş İstiklalspor 17 11 4 2 40 13 35 +27
4 Aliağa Futbol A.Ş. 17 9 4 4 39 12 31 +27
5 Muş Spor Kulübü 17 9 4 4 41 20 31 +21
6 Güzide Gebze Spor Kulübü 17 8 2 7 28 14 31 +14
7 Isparta 32 Spor 17 8 4 5 32 18 29 +14
8 Menemen FK 16 7 4 5 30 20 26 +10
9 1461 Trabzon FK 17 7 5 5 30 26 26 +4
10 Ankara Demirspor 17 7 5 5 23 24 26 -1
11 68 Aksaray Belediyespor 17 5 4 8 23 17 23 +6
12 Arnavutköy Belediye 17 6 8 3 24 21 21 +3
13 Kırklarelispor 17 4 6 7 20 25 19 -5
14 Fethiyespor 17 3 8 6 24 25 15 -1
15 Yeni Mersin İdman Yurdu 17 4 10 3 21 41 15 -20
16 Somaspor 17 2 12 3 15 44 9 -29
17 Adanaspor 17 1 15 1 9 80 4 -71
18 Yeni Malatyaspor 16 0 14 2 8 60 43 -52
Takım O G M B A Y P AV
1 Etimesgut Spor 15 9 2 4 18 6 31 +12
2 İnegöl Kafkas GK 15 8 3 4 25 13 28 +12
3 K.Çekmece Sinopspor 15 8 3 4 24 13 28 +11
4 Bursa Yıldırımspor 15 8 3 4 18 13 28 +5
5 Galata 15 8 4 3 22 13 27 +9
6 Çorluspor 1947 15 7 4 4 23 15 25 +8
7 Beykoz İshaklıspor 15 6 4 5 22 21 23 +1
8 Yalova FK 15 6 5 4 22 16 22 +6
9 Bulvarspor 15 6 6 3 21 23 21 -2
10 Silivrispor 15 5 6 4 19 20 19 -1
11 Çankaya SK 15 4 5 6 16 17 18 -1
12 İnkılap FSK 15 3 5 7 11 18 16 -7
13 Polatlı 1926 Spor 15 4 9 2 10 19 14 -9
14 Kestel Çilekspor 15 4 10 1 13 24 13 -11
15 Bursa Nilüfer FK 15 2 9 4 10 21 10 -11
16 Edirnespor 15 2 12 1 11 33 7 -22
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 18/01/2026 Alanyaspor vs Fenerbahçe
 18/01/2026 Başakşehir FK vs Fatih Karagümrük
 18/01/2026 Beşiktaş vs Kayserispor
 18/01/2026 Galatasaray vs Gaziantep FK
 18/01/2026 Gençlerbirliği vs Samsunspor
 18/01/2026 Göztepe vs Çaykur Rizespor
 18/01/2026 Kasımpaşa vs Antalyaspor
 18/01/2026 Kocaelispor vs Trabzonspor
 18/01/2026 Konyaspor vs Eyüpspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 26/12/2025 Sakaryaspor vs Manisa FK
 27/12/2025 Sarıyer vs Bodrum FK
 27/12/2025 Sivasspor vs Bandırmaspor
 27/12/2025 Van Spor FK vs Hatayspor
 27/12/2025 Pendikspor vs Esenler Erokspor
 28/12/2025 Keçiörengücü vs Ümraniyespor
 28/12/2025 Serik Spor vs Boluspor
 28/12/2025 Erzurumspor FK vs Çorum FK
 28/12/2025 Amed SK vs Iğdır FK
 29/12/2025 Adana Demirspor vs İstanbulspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 27/12/2025 Sincan Belediye Ankaraspor vs Şanlıurfaspor
 28/12/2025 Erbaaspor vs Beyoğlu Yeniçarşıspor
 28/12/2025 İskenderunspor A.Ş. vs MKE Ankaragücü
 28/12/2025 Kepezspor FAŞ vs Batman Petrolspor
 28/12/2025 Beykoz Anadolu vs Karaman Futbol Kulübü
 28/12/2025 Bucaspor 1928 vs Karacabey Belediye Spor
 28/12/2025 İnegölspor vs Altınordu
 28/12/2025 Muğlaspor vs GMG Kastamonuspor
 28/12/2025 24Erzincanspor vs Elazığspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 10/01/2026 Bursa Nilüfer FK vs Polatlı 1926 Spor
 10/01/2026 Kestel Çilekspor vs Bursa Yıldırımspor
 10/01/2026 Yalova FK vs Beykoz İshaklıspor
 11/01/2026 Çankaya SK vs İnegöl Kafkas GK
 11/01/2026 Bulvarspor vs Çorluspor 1947
 11/01/2026 Edirnespor vs Galata
 11/01/2026 K.Çekmece Sinopspor vs İnkılap FSK
 11/01/2026 Silivrispor vs Etimesgut Spor
resmi ilanlar
GAZETEMİZ

Henüz anket oluşturulmamış.
NAMAZ VAKİTLERİ
GÜNLÜK BURÇ
nöbetçi eczaneler
HABER ARA
Bizi Takip Edin :
Facebook Twitter Google Youtube RSS
YUKARI